Waarom je "je onbewuste" nodig hebt bij het oplossen van problemen

Het is 1912.

De Titanic.

Het lijkt een kleine klomp ijs, waar de Titanic wel langs kan varen. Maar er is meer dan de kapitein ziet. Het grootste gedeelte van de ijsberg is onzichtbaar.

Zo is het ook bij mensen. Er is meer dan we zien. Omdat we weten dat we denken, zeggen we: "We hebben een verstand - een bewustzijn".

Maar we hebben ook een onbewust deel. 80% van ons doen en laten wordt gestuurd vanuit “het onbewuste”, vanuit onbewuste processen in ons hele lichaam. We weten dit niet - want het gebeurt onbewust - maar het is er wel.

Ons onbewuste is supersnel, het multitaskt en het weet precies wie we zijn. Het werkt in stilte mee om ons zo goed mogelijk te laten functioneren.

Wat doet het onbewuste?

Het onbewuste ontlast ons denken. Anders zou alle kennis paraat blijven in ons hoofd en zouden we elke paar seconden moeten denken: haal adem. Dat is gewoon niet mogelijk. Daarom functioneren de ademhaling en spijsvertering gedachteloos. Ook  herinneringen en alle niet direct noodzakelijke kennis en informatie wordt opgeslagen in het onbewuste. Hetzelfde gebeurt met alles wat we zien en horen. Het gaat direct naar het onbewuste.

Alleen de informatie die nodig is komt in onze gedachten. Daarom ook houden we van automatismen en zijn we gewoontedieren: aan tafel zit je graag op een vaste plek. 

Je onbewuste kan informatie ook combineren. Daardoor kan je veel dingen tegelijk. Je kan fietsen naar je werk, het stuur recht houden, je evenwicht houden, ademen, de route nemen, tegenliggers vermijden, kletsen met degene die naast je fietst en je óók nog opwinden als een inhalende fietser je snijdt.

Sta je ook wel eens onder de douche en krijg je opeens een ingeving hoe je je probleem kan tackelen? Je onbewuste was aan het werk en vond de makkelijkste, meest logisch oplossing.

Het onbewuste gaat dus over veel méér dan emoties.

Hoe communiceert het onbewuste?

Je onbewuste laat voortdurend weten hoe het met jou van binnen is, zodat je in actie komt als het niet prettig is voor jouzelf. Het communiceert met gevoelens, met lichaamshouding, met adem, met energie, met intuitie en dromen.

Zit je op een feestje naast Jeroen die erg heel druk doet, dan wil je graag ergens anders zitten. Ben je zenuwachtig voor je rijexamen dan moet je die ochtend 28 keer naar de wc.  Komt er een leuke kerel binnen dan ga je spontaan rechtop zitten. Ben je verliefd dan heb je kriebels in je buik.

Hoe kun je die onbewuste informatie gebruiken?

We hoeven haar alleen maar de ruimte te geven en er naar te luisteren. En ook dat gebeurt vanzelf. Je denkt dat je dingen doet alleen met je verstand, maar in feite doet je onbewuste mee: Herman is jarig en je vindt “toevallig” een cadeautje dat precies bij hem past.  Je onbewuste blijft onbewust.

Wat gebeurt er als je niet luistert naar je onbewuste?

Er gebeurt vaak niets. Marieke weet dat het niet handig is om tijdens een vergadering emotioneel te worden over de dementie-diagnose van haar vader en daarom drukt zij haar tranen weg.

Klinkt verstandig. 

Maar je kunt ook té rationeel worden. Dan richt je je vooral op de buitenwereld en op wat daar gebeurt. Je probeert te voldoen aan de eisen die daar gelden, in plaats van te zorgen voor je zelf. Als kind of in een relatie pas je je bijvoorbeeld te veel aan. Om die situatie vol te houden verdringt je verstand dan je onbewuste signalen.

Maar je onbewuste laat niet met zich sollen: vroeg of laat krijg je klachten. Dat begint meestal met balen van je eigen gedrag. Vaak gaat het samen met veel of juist heel weinig emoties tonen. Het kan over gaan in fysieke klachten zoals een knoop in de maag, een stijve nek, een frozen shoulder of ander narigheid.

Geef eens een voorbeeld?

Tom (20), vertelt: “Ik ben vaak bang en daarom blijf ik thuis.”

Natuurlijk kan ik met Tom oefeningen doen om meer de deur uit te durven gaan. Maar wat bedoelt hij met angst? Dat hij bang is, is eigenlijk de eindconclusie die zijn verstand hem verkoopt als feit.  

Wat zegt zijn onbewuste? Die informatie is veel gedetailleerder.

In een hypnotherapie sessie geeft Tom daarom tijdelijk meer ruimte aan de informatie vanuit het onbewuste. Hij ontdekt dat onder zijn angst woede zit tegen zijn vader, die hij nooit heeft durven uiten. Hij heeft zijn afwezige vader gemist en hij wil contact.  In de maanden na de sessie ontwikkelt Tom een gezond zelfbeeld. Hij maakt vrienden en pakt zijn studie weer op. Ook bouwt hij stap voor stap aan een vader-zoon relatie. De emoties zijn tot rust gekomen en hij slaapt weer goed. 

Toen Tom de signalen serieus nam werd het onbewuste weer onbewust. Het verstand overrulede het niet meer maar begon weer samen te werken met het onbewuste. Lichaam en geest werden weer één geheel. 

Kunnen we het onbewuste vaker activeren? 

Ja. Je kunt je onbewuste ook opzettelijke de ruimte geven, ook zonder dat je lichamelijke klachten hebt of moeite hebt met je emoties. 

Ga zitten, word stil. Mediteer of focus even op je lichaam en laat je verrassen door de informatie die tot je doordringt. Gebruik hem in je dagelijkse leven. Het maakt je authentiek en krachtig.

Of doe als Leonardo da Vinci.  “Het is een goed idee om zo nu en dan een probleem los te laten en je te ontspannen. Wanneer je daarna weer opnieuw nadenkt over het probleem, is je oordeel beter, want continu nadenken tast de helderheid van je oordeel aan”.